iroyin

Lẹhin titẹ si agbalagba, igbọran eniyan dinku diẹdiẹ. Fun gbogbo ọdun 10 ti ọjọ ori, isẹlẹ ti pipadanu igbọran fẹrẹ ilọpo meji, ati meji-meta ti awọn agbalagba ti ọjọ ori ≥ 60 jiya lati diẹ ninu iru isonu igbọran pataki ti ile-iwosan. Ibaṣepọ wa laarin pipadanu igbọran ati ailagbara ibaraẹnisọrọ, idinku imọ, iyawere, awọn idiyele iṣoogun ti o pọ si, ati awọn abajade ilera buburu miiran.

Gbogbo eniyan yoo ni iriri pipadanu igbọran ti o ni ibatan ọjọ-ori ni gbogbo igbesi aye wọn. Agbara igbọran eniyan da lori boya eti inu (cochlea) le ṣe koodu deede ohun sinu awọn ifihan agbara nkankikan (eyiti o ṣe ilana atẹle ati ṣe iyipada si itumọ nipasẹ kotesi cerebral). Eyikeyi iyipada pathological ni ipa ọna lati eti si ọpọlọ le ni awọn ipa buburu lori igbọran, ṣugbọn pipadanu igbọran ti ọjọ ori ti o kan cochlea jẹ idi ti o wọpọ julọ.

Iwa ti ipadanu igbọran ti o ni ibatan ọjọ-ori jẹ isonu mimu ti inu ti awọn sẹẹli igbọran ti inu inu ti o ni iduro fun fifi koodu koodu sinu awọn ifihan agbara nkankikan. Ko dabi awọn sẹẹli miiran ninu ara, awọn sẹẹli irun igbọran ni eti inu ko le tun pada. Labẹ awọn ipa ikojọpọ ti ọpọlọpọ awọn etiologies, awọn sẹẹli wọnyi yoo padanu diẹdiẹ jakejado igbesi aye eniyan. Awọn okunfa ewu ti o ṣe pataki julọ fun pipadanu igbọran ti o ni ibatan ọjọ ori pẹlu ọjọ ori agbalagba, awọ awọ fẹẹrẹ (eyiti o jẹ afihan ti pigmentation cochlear nitori melanin ni ipa aabo lori cochlea), akọ ọkunrin, ati ifihan ariwo. Awọn okunfa ewu miiran pẹlu awọn okunfa eewu arun inu ọkan ati ẹjẹ, gẹgẹbi àtọgbẹ, siga ati haipatensonu, eyiti o le ja si ipalara microvascular ti awọn ohun elo ẹjẹ cochlear.

Igbọran eniyan n dinku diẹdiẹ bi wọn ṣe n dagba, paapaa nigbati o ba de si gbigbọ awọn ohun igbohunsafẹfẹ giga. Iṣẹlẹ ti pipadanu igbọran pataki ti ile-iwosan n pọ si pẹlu ọjọ-ori, ati fun gbogbo ọdun 10 ti ọjọ-ori, isẹlẹ ti pipadanu igbọran fẹrẹ ilọpo meji. Nitorina, meji-meta ti awọn agbalagba ti ọjọ ori ≥ 60 jiya lati diẹ ninu awọn fọọmu ti isonu igbọran pataki ti ile-iwosan.

Awọn ẹkọ-ẹkọ ajakalẹ-arun ti ṣe afihan ibamu laarin pipadanu igbọran ati awọn idena ibaraẹnisọrọ, idinku imọ, iyawere, awọn idiyele iṣoogun ti o pọ si, ati awọn abajade ilera miiran ti ko dara. Ni ọdun mẹwa sẹhin, iwadii ti dojukọ ni pataki lori ipa ti pipadanu igbọran lori idinku imọ ati iyawere, da lori ẹri yii, Igbimọ Lancet lori Iyawere pari ni ọdun 2020 pe pipadanu igbọran ni aarin ati ọjọ ogbó jẹ ifosiwewe eewu ti o tobi julọ ti o le yipada fun idagbasoke iyawere, ṣiṣe iṣiro fun 8% ti gbogbo awọn ọran iyawere. A ṣe akiyesi pe ẹrọ akọkọ nipasẹ eyiti pipadanu igbọran ṣe alekun idinku imọ ati eewu iyawere jẹ awọn ipa buburu ti pipadanu igbọran ati fifi koodu igbọran ti ko to lori fifuye oye, atrophy ọpọlọ, ati ipinya awujọ.

Pipadanu igbọran ti o ni ibatan ti ọjọ-ori yoo han diẹdiẹ ati arekereke ni awọn eti mejeeji ni akoko pupọ, laisi awọn iṣẹlẹ ti nfa gbangba. Yoo ni ipa lori igbọran ati mimọ ti ohun, bakanna bi iriri ibaraẹnisọrọ ojoojumọ ti eniyan. Awọn ti o ni ipalara igbọran kekere nigbagbogbo ko mọ pe igbọran wọn n dinku ati dipo gbagbọ pe awọn iṣoro igbọran wọn jẹ idi nipasẹ awọn okunfa ita gẹgẹbi ọrọ ti ko ṣe akiyesi ati ariwo lẹhin. Awọn eniyan ti o ni ipadanu igbọran lile yoo ṣe akiyesi awọn ọran asọye asọye paapaa ni awọn agbegbe idakẹjẹ, lakoko ti sisọ ni awọn agbegbe ariwo yoo rẹwẹsi nitori igbiyanju imọ diẹ sii ni a nilo lati ṣe ilana awọn ifihan agbara ọrọ sisọ. Nigbagbogbo, awọn ọmọ ẹgbẹ ẹbi ni oye ti o dara julọ nipa awọn iṣoro igbọran alaisan.

Nigbati o ba n ṣe iṣiro awọn iṣoro igbọran ti alaisan, o ṣe pataki lati ni oye pe iwo eniyan ti igbọran da lori awọn ifosiwewe mẹrin: didara ohun ti nwọle (gẹgẹbi attenuation ti awọn ifihan agbara ọrọ ni awọn yara pẹlu ariwo ẹhin tabi awọn iwoyi), ilana ẹrọ ti gbigbe ohun nipasẹ aarin eti si cochlea (ie igbọran igbọran), cochlea ti n yi awọn ifihan agbara ohun pada si ọpọlọ ati igbọran itanna eletiriki, kotesi cerebral ti n ṣatunṣe awọn ifihan agbara nkankikan si itumọ (ie sisẹ igbọran aarin). Nigbati alaisan ba ṣawari awọn iṣoro igbọran, idi le jẹ eyikeyi ninu awọn ẹya mẹrin ti a mẹnuba loke, ati ni ọpọlọpọ igba, diẹ ẹ sii ju apakan kan ti ni ipa tẹlẹ ṣaaju iṣoro igbọran ti han.

Idi ti igbelewọn ile-iwosan alakoko ni lati ṣe iṣiro boya alaisan naa ni ipadanu igbọran adaṣe ti o rọrun lati ṣe itọju tabi awọn ọna pipadanu igbọran miiran ti o le nilo igbelewọn siwaju nipasẹ otolaryngologist. Pipadanu igbọran adaṣe ti o le ṣe itọju nipasẹ awọn oniwosan idile pẹlu otitis media ati cerumen embolism, eyiti o le pinnu da lori itan-akọọlẹ iṣoogun (gẹgẹbi ibẹrẹ nla ti o tẹle pẹlu irora eti, ati kikun eti ti o tẹle pẹlu ikolu atẹgun atẹgun oke) tabi idanwo otoscopy (gẹgẹbi pipe cerumen embolism ni eti eti). Awọn aami aiṣan ti o tẹle ati awọn ami ti ipadanu igbọran ti o nilo igbelewọn siwaju sii tabi ijumọsọrọ nipasẹ otolaryngologist pẹlu itusilẹ eti, otoscopy ajeji, tinnitus itẹramọṣẹ, dizziness, awọn iyipada igbọran tabi asymmetry, tabi pipadanu igbọran lojiji laisi awọn idi adaṣe (gẹgẹbi effusion eti aarin).

Pipadanu igbọran sensorineural lojiji jẹ ọkan ninu awọn adanu igbọran diẹ ti o nilo igbelewọn iyara nipasẹ otolaryngologist (daradara laarin awọn ọjọ 3 ti ibẹrẹ), nitori ayẹwo ni kutukutu ati lilo ilowosi glucocorticoid le mu awọn aye ti imularada igbọran dara si. Pipadanu igbọran sensorineural lojiji jẹ ṣọwọn, pẹlu isẹlẹ ọdọọdun ti 1/10000, pupọ julọ ni awọn agbalagba ti ọjọ-ori 40 tabi ju bẹẹ lọ. Ti a fiwera si pipadanu igbọran ọkan ti o ṣẹlẹ nipasẹ awọn idi adaṣe, awọn alaisan ti o ni ipadanu igbọran ifarabalẹ lojiji maa n jabo nla, pipadanu igbọran irora ni eti kan, ti o fa ailagbara pipe lati gbọ tabi loye awọn miiran ti n sọrọ.

Lọwọlọwọ awọn ọna ẹgbẹ ibusun lọpọlọpọ lo wa fun ṣiṣayẹwo fun pipadanu igbọran, pẹlu awọn idanwo whispering ati awọn idanwo lilọ ika. Sibẹsibẹ, ifamọ ati pato ti awọn ọna idanwo wọnyi yatọ pupọ, ati pe imunadoko wọn le ni opin da lori iṣeeṣe ti pipadanu igbọran ti o ni ibatan ọjọ-ori ninu awọn alaisan. O ṣe pataki ni pataki lati ṣe akiyesi pe bi igbọran ti n dinku diẹdiẹ jakejado igbesi aye eniyan (Aworan 1), laibikita awọn abajade ibojuwo, a le sọ pe alaisan ni iwọn kan ti pipadanu igbọran ti ọjọ-ori ti o da lori ọjọ-ori wọn, awọn aami aiṣan ti n tọka pipadanu igbọran, ko si si awọn idi ile-iwosan miiran.

Jẹrisi ki o ṣe iṣiro ipadanu igbọran ati tọka si alamọdaju ohun. Lakoko ilana igbelewọn igbọran, oniwosan nlo ẹrọ ohun afetigbọ ti o ni iwọn ninu yara ti ko ni ohun lati ṣe idanwo igbọran alaisan. Ṣe ayẹwo iwọn didun ohun ti o kere ju (ie ẹnu-ọna igbọran) ti alaisan kan le rii ni igbẹkẹle ni decibels laarin iwọn 125-8000 Hz. Ibalẹ igbọran kekere tọkasi igbọran to dara. Ninu awọn ọmọde ati awọn ọdọ, ẹnu-ọna igbọran fun gbogbo awọn igbohunsafẹfẹ sunmo 0 dB, ṣugbọn bi ọjọ ori ti n pọ si, igbọran n dinku diẹ sii ati pe ẹnu-ọna igbọran maa n pọ si, paapaa fun awọn ohun-igbohunsafẹfẹ giga. Ajo Agbaye ti Ilera ṣe ipinlẹ igbọran ti o da lori aropin ala ti igbọran eniyan ni awọn igbohunsafẹfẹ ohun to ṣe pataki julọ fun ọrọ-ọrọ (500, 1000, 2000, ati 4000 Hz), ti a mọ ni aropin ohun orin mimọ igbohunsafẹfẹ mẹrin [PTA4]. Awọn oniwosan tabi awọn alaisan le ni oye ipa ti ipele igbọran alaisan lori iṣẹ ati awọn ilana iṣakoso ti o yẹ ti o da lori PTA4. Awọn idanwo miiran ti a ṣe lakoko awọn idanwo igbọran, gẹgẹbi awọn idanwo igbọran idari egungun ati oye ede, tun le ṣe iranlọwọ iyatọ boya idi ti ipadanu igbọran le jẹ ipadanu igbọran adaṣe tabi pipadanu igbọran sisẹ igbọran aarin, ati pese itọsọna fun awọn eto isọdọtun igbọran ti o yẹ.

Ipilẹ ile-iwosan akọkọ fun sisọ pipadanu igbọran ti o ni ibatan ọjọ-ori ni lati mu iraye si ọrọ ati awọn ohun miiran ni agbegbe igbọran (gẹgẹbi orin ati awọn itaniji ohun) lati ṣe agbega ibaraẹnisọrọ to munadoko, ikopa ninu awọn iṣẹ ojoojumọ, ati ailewu. Lọwọlọwọ, ko si itọju atunṣe fun pipadanu igbọran ti ọjọ ori. Abojuto arun yii ni pataki ni idojukọ aabo gbigbọran, gbigba awọn ọgbọn ibaraẹnisọrọ lati mu didara awọn ifihan agbara igbọran ti nwọle (kọja ariwo isale idije), ati lilo awọn iranlọwọ igbọran ati awọn ifibọ cochlear ati imọ-ẹrọ igbọran miiran. Oṣuwọn lilo awọn iranlọwọ igbọran tabi awọn aranmo cochlear ninu olugbe alanfani (ti pinnu nipasẹ igbọran) ṣi jẹ kekere pupọ.
Idojukọ awọn ilana aabo igbọran ni lati dinku ifihan ariwo nipa jiduro kuro ni orisun ohun tabi idinku iwọn didun orisun ohun, bakanna pẹlu lilo awọn ẹrọ aabo igbọran (bii awọn afikọti) ti o ba jẹ dandan. Awọn ilana ibaraẹnisọrọ pẹlu iwuri fun eniyan lati ni awọn ibaraẹnisọrọ oju-si-oju, fifi wọn di gigun ni apakan lakoko awọn ibaraẹnisọrọ, ati idinku ariwo lẹhin. Nigbati o ba n ba sọrọ ni oju-si-oju, olutẹtisi le gba awọn ifihan agbara igbọran ti o han gedegbe bi daradara bi ri awọn oju ti agbọrọsọ ati awọn gbigbe ète, eyiti o ṣe iranlọwọ fun eto aifọkanbalẹ aarin ṣe iyipada awọn ifihan agbara ọrọ.
Awọn iranlọwọ igbọran jẹ ọna idasi akọkọ fun itọju pipadanu igbọran ti o jọmọ ọjọ-ori. Awọn oluranlọwọ igbọran le mu ohun pọ si, ati awọn iranlọwọ igbọran ilọsiwaju diẹ sii tun le mu iwọn ifihan-si-ariwo ti ohun ibi-afẹde ti o fẹ nipasẹ awọn microphones itọsọna ati sisẹ ifihan agbara oni-nọmba, eyiti o ṣe pataki fun imudarasi ibaraẹnisọrọ ni awọn agbegbe ariwo.
Awọn iranlọwọ igbọran ti kii ṣe iwe ilana oogun dara fun awọn agbalagba ti o ni ipadanu igbọran kekere si iwọntunwọnsi, iye PTA4 ni gbogbogbo kere ju 60 dB, ati pe olugbe yii jẹ 90% si 95% ti gbogbo awọn alaisan pipadanu igbọran. Ti a ṣe afiwe si eyi, awọn iranlọwọ igbọran oogun ni ipele iṣelọpọ ohun ti o ga julọ ati pe o dara fun awọn agbalagba ti o ni ipadanu igbọran ti o nira diẹ sii, ṣugbọn o le gba lati ọdọ awọn alamọdaju gbigbọran nikan. Ni kete ti ọja ba dagba, idiyele ti awọn iranlọwọ igbọran lori-counter ni a nireti lati jẹ afiwera si awọn afikọti alailowaya didara giga. Bi iṣẹ iranlọwọ igbọran ṣe di ẹya igbagbogbo ti awọn agbekọri alailowaya, awọn iranlọwọ igbọran lori-counter le ni ipari ko yatọ si awọn agbekọri alailowaya.
Ti pipadanu igbọran ba le pupọ (iye PTA4 ni gbogbogbo ≥ 60 dB) ati pe o tun nira lati ni oye awọn miiran lẹhin lilo awọn iranlọwọ igbọran, iṣẹ abẹ gbin cochlear le gba. Awọn aranmo cochlear jẹ awọn ohun elo prosthetic nkankikan ti o fi koodu pamọ ohun ati mu awọn iṣan cochlear ṣiṣẹ taara. O ti wa ni gbin nipasẹ otolaryngologist nigba iṣẹ abẹ ile-iwosan, eyiti o gba to wakati 2. Lẹhin didasilẹ, awọn alaisan nilo awọn oṣu 6-12 lati ni ibamu si igbọran ti o ṣaṣeyọri nipasẹ awọn ifibọ cochlear ati akiyesi imudara itanna ti ara bi ede ti o nilari ati ohun.